درباره مشهد

تاریخچه مشهد

مشهد کلان شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است.مشهد در زمان اقشاریان، پایتخت ایران بود.مشهددارای ۳۲۸ کیلومتر مربع ، دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران است.براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال۱۳۹۵ این شهر با ۳٬۰۱۲٬۰۹۰ تن جمعیت، دومین شهر پرجمعیت ایران بعد از تهران است.مشهد به واسطه وجود حرم امام رضا (ع) سالانه پذیرای بیش از 27 میلیون زائر از داخل و 2 میلیون از خارج کشور دارد.

شهر مشهد در حوزه رودخانه کشف رود و در دشت مشهد بین کوه های هزار مسجد و بینالود گسترده شده است.ارتفاع شهر مشهد 1150 متر و کینه آن 9500 متر است.شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و مرطوب برخوردار است.دمای هوا در زمستان 233 درجه زیر صفر و تابستان 13 درجه بالای صفر است.

مشهد از 13 منطقه تشکیل شده است و شهرداری آن از توسط شورای شهر 25 نفره انتخاب می شود.این شهر داری فرودگاه بین المللی، ایستگاه راه آهن و سه پایانه است که ارتباط آن با شهرهای دیگر ممکن می سازد.حمل و نقل داخلی مشهد توسط سامانه تاکسی رانی ،اتوبوس رانی و مترو صورت می گیرد.اقتصاد مشهد وابسته به زائران تور مشهد است مه در کنار آن وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و سلامت در این شهر شده است.اکثریت مردم شهر مشهد فارسی زبان هستند.مشهد در سال 1388 بعنوان پایتخت معنوی ایران انتخاب شده است و همچنین مشهد در سال 2017 بعنوان پایتخت فرهنگ اسلامی انتخاب شده است.

جاذبه های گردشگری مشهد

جاذبه های تاریخی مشهد

در تاریخ 1388/08/08 مصادف با سال رز تولد امام رضا(ع) توسط رئیس جمهور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشهد بعنوان پایتخت معنوی ایران انتخاب شده است.مهم ترین مکان مذهبی شهر مشهد حرم امام رضا(ع) است که حرم امام رضا(ع) سالانه بیش از 27 میلیون زائر درونی و دو میلیون زائر خارجی است.موزه های آستان قدس رضوی در داخل حرم است.

حرم امام رضا(ع)

حرم امام رضا(ع) بعنوان حرم رضوی شناخته می شود، مجموعه‌ای دربرگیرندهٔ آرامگاه علی بن موسی الرضا و بناهایی دیگر است. این مجموعه از عقیده مساحت بزرگترین و از لحاظ جمعیت دومین مسجد در عالم است.در داخل این مجموعه مسجد گوهرشاد، یک موزه، دو کتابخانه، چهار مدرسه علوم دینی، گورستان، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، یک سالن غذاخوری برای زائران، رواق‌های وسیع برای نمازگزاران و چندین ساختمان سایر است.حرم امام رضا(ع) یکی از مکان های گردشگری برای زائران تور مشهد است.این حرم دارای محوطه ای به مساحت ۲۶۷٬۰۷۹۹ متر مربع است که دارای 7 صحن با مساحت ۳۳۱٬۵۷۸ به آن اضافه شده است.

از سناباد و توس قدیم نشانه های تاریخی زیادی بر جای نمانده‌است و در حال حاضر شهر توس در حال بازسازی است.چهار طاقی یازه هور از قدیمی ترین بناهای موجود در شهر مشهد است. جاذبه‌های تاریخی مشهد عبارتند از:مقبره نادر شاه، مقبره خواجه ربیع، مقبره فردوسی، ایستگاه راه آهن، گنبد خشتی، گنبد هارونیه و مدرسه عباس قلی خان می توان اشاره کرد.

مسجد گوهر شاد

مقبره خواجه ربیع

مقبره فردوسی

مقبره نادر شاه

جاذبه های طبیعی مشهد

جاذبه‌های طبیعی که در نزدیکی شهر مشهد قرار دارند، دربرگیرنده ییلاقات شاندیز، طرقبه، روستای کنگ، نغندر، چالی دره، پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد،پارک جنگلی نه دره و ... گردشگران تور مشهد می توانند لحضات خوشی را در این مکان سپری کنند.

پارک وکیل آباد مشهد

روستای کنگ مشهد

برخی پارک‌ها و پارک‌های آبی براین پایه اند پارک کوهسنگی، پارک و شهرباز ملت،کوهستان پارک خورشید، باغ وحش و پارک جنگلی وکیل‌آباد، پارک پردیس قائم، پارک وحدت، پارک مینیاتوری، سرزمین موج‌های آبی، پارک آبی ایرانیان، پارک ساحلی آفتاب و سرزمین موج‌های خروشان را می توان نام برد.

پارک کوهسنگی مشهد

حمل و نقل عمومی مشهد

حمل و نقل در مشهد برعهده سازمان فرودگاه، راه آهن،تاکسیرانی، اتوبوس رانی و خطوط مترو است.

فرودگاه مشهد

مشهد دارای فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد است که در آن پرواز های داخلی و خارجی متعددی است.این فرودگاه در سال 1330 احداث شده است.در سال 1346 باند جدید فرودگاه مشهد از نوع بتن و پایگاه پدافند نیروی هوایی مورد بهره برداری قرار گرفت. با افزایش پروازها و ورود هواپیماهای DC8 و متعاقباً بوئینگ ۷۲۷، ۷۳۷، ۷۰۷ و ایرباس در سال ۱۳۵۷ پارکینگ و ترمینال جدید برج مراقبت پرواز و ساختمان های فرودگاه مورد بهره برداری قرار گرفت.

راه آهن مشهد

اداره کل راه‌آهن خراسان یکی از نواحی نوزده‌گانهٔ راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران است با احداث این شبکه راه آهن، مسیر حمل و نقل تجارت جهانی از ۲۱هزار کیلومتر راه آبی برای ارتباط بین شرق و غرب جهان به حدود ۱۲هزار کیلومتر راه زمینی کاهش یافت. از طرفی برای راحتی دررفت‌ و آمد بسیاری از مهاجران افغانی که در مشهد زندگی می‌کنند و همین‌طور تسهیل در ارتباط بین کشورهای آسیای مرکزی، راه آهن مشهد– هرات تا پایان سال ۱۳۹۴ به بهره‌برداری می‌رسد.این ایستگاه در ضلع شمالی شهر مشهد و در فاصلهٔ ۲ کیلومتری از حرم امام رضا(ع) قرار دارد. ساختمان ایستگاه توسط معمار ایرانی حیدر غیابی طراحی شده است. ایستگاه مشهد به دو ایستگاه باری و مسافری تفکیک شده و دارای ۷۷ خط قبول و اعزام مسافری و خط مربوط به ایستگاه باری و خطوط تخلیه و بارگیری در محوطهٔ گمرک و خطوط تعمیرات است.

مترو مشهد

خط یک مترو شهری مشهد در تاریخ 02/12/1389 به بهره برداری رسید.مشهد بعد از تهران دومین شهر در ایران است که از مترو داخل شهری استفاده می کند و از طرفی مشهد تنها شهری که از قطارهای سبک (LRTT) استفاده می کند.این مترو سمت جنوب و شمال غرب را کمتر از 50 دقیقه بهم متصل می کند.روزانه حدود صدهزار نفر توسط این خط جابه جا می شوند.فاز اول خط دو این مترو در سال 02/12/1395 به بهره برداری رسید.مترو مشهد دارای 5 خط قار شهری است.

اتوبوس رانی مشهد

این سازمان متولی حمل و نقل عمومی در مشهد و حومه آن است. علاوه برخطوط شهری، بسیاری از روستاهای پیرامون مشهد نیز از خدمات اتوبوس‌رانی بهره‌مند هستند.در سال 1391 سامانه بی آر تی در این شهر راه اندازی شد.

تاکسیرانی مشهد

تاکسیرانی مشهد سابقه 55 ساله دارد.تا قبل از سال 1376 امور تاکسیرانی توسط بخش خصوصی اداراه می شد .با تصویب مجلس شورای اسلامی جهت تمرکز امور حمل و نقل درون شهری، سازمان‌های مدیریت و نظارت بر تاکسی‌رانی تحت پوشش شهرداری‌ها تشکیل گردید. از جمله وظایف این سازمان نظارت بر امور حمل و نقل درون شهری تاکسی‌ها، ساماندهی و بهسازی ناوگان و هم‌چنین مدیریت بهره‌وری تاکسی‌ها، نظارت بر تأسیس و عملکرد شرکت‌های حمل و نقل خصوصی تاکسی‌رانی است. در حال حاضر ۱۴۴هزار دستگاه تاکسی در شهر مشهد وجود دارد که نیمی آز آنها فرسوده شده است.

زبان و مذهب مشهد

زبان مشهد

زبان مردم مشهد فارسی با گویش مشهدی است.ایت لهجه سرشار از واژه های کهن و ریشه دار زبان فارسی است.لهجه مشهد یکی از مهم ترین لهجه های زبان فارسی است و به نوعی خاستگاه ادبیات اصیل شاعران ناماوری همچون فردوسی، عطار و خیام است. این لهجه را ساختاری از فارسی دری می دانند.به واسطه ی رابطه نزدیک مشهدی ها با سایر اقوام، ردپایی از زبان ها و گویش های دیگر نظیر عربی، ترکی، مغولی، افغانستانی، کردی، هندی، روسی و فرانسوی را می توان در آن دید.

تقی وحیدیان کامیار می فرمایند:

نزدیک ترین گویش به فارسی، گویش مشهدی است، بطوری که اصیل ترین و ریشه دارترین فارسی را می توان از مردم این شهر شنید.

مذهب مشهد

بیشتر مردم مشهد مسلمان و شیعه 12 امامی هستند.این موضوع به واسطه وجود امام رضا (ع) در این شهر نیز تشدید شده است.ولی اقلیت دینی دیگر در مشهد وجود دارد.در مشهد محله ای بنام( محله جدید) وجود دارد که مجتمع مسکونی یهودیان در مشهد بود.این محله منازل بزرگ و محکم با دیوارهای بلند داشت و خانه‌ها از داخل با یکدیگر مرتبط بود. اقلیت یهودی مشهد که بینش و هوشیاری اقتصادی داشتند با توسعهٔ عمرانی مشهد به خیابان‌های جنت و جم (پاسداران کنونی) نقل مکان کردند و عده‌ای هم به اسرائیل مهاجرت کردند.

مهاجران ارمنی از اواخر قرن 19 و در زمان حکومت قاجار از مرز باجگیران و درگز وارد این استان شدند و سپس در شهرهای مشهد، قوچان، نیشابور، شیروان، سبزوار و درگز اقامت کردند. مطابق برخی منابع، در ۱۹۶۵، ۵۱ خانوار ارمنی در مشهد اقامت داشته‌اند و مطابق آمار ۱۹۶۶، ۳۲۰ ارمنی در مشهد و ۵۲۱۱ ارمنی در کل استان خراسان ساکن بوده‌اند. در ۱۹۱۳، ارمنیان مشهد مدرسهٔ هایکازیان را، که در واقع شعبه‌ای از مدرسه هایکازیان تهران بود، تأسیس کردند.

در سال 1941 کلیسای مسروپ مقدس، نزد اهالی به ( کلیسای حضرت مریم) نیز معروف است احداث شده است. اهالی ارمنی شهر مشهد دارای گورستان ویژهٔ خود بوده‌اند که سال تأسیس آن به ۱۹۴۴ بازمی‌گردد. در این گورستان نمازخانه‌ای هم وجود داشت. غیر از سنگ قبرهای متعلق به ارمنیان، در قسمت خاصی از آن قطعه‌ای به ۳۲ سرباز لهستانی که در زمان جنگ جهانی دوم در محلی نزدیک قوچان کشته شده بودند اختصاص یافته بود. هم‌چنین انجمن فرهنگی ـ ورزشی آرارات از ۱۹۸۳ در این شهر شعبه‌ای ایجاد کرده‌است که تاکنون نیز به فعالیت‌های فرهنگی ورزشی خود ادامه می‌دهد

در مشهد اقلیتی از بهاییان هستند، اما به دلیل فقدان آمار رسمی تعداد آنان مشخص نیست.در سال 1345 در اوایل صدارت امیرعباس هویدا، ایران به 24 قسمت تقسیم شد. هر قسمت امری دارای مرکزی بود که محفل آن به ( محفل روحانی مرکز قسمت امری) موسوم بود و خراسان به مرکزیت مشهد یکی از آن قسمت های امری بود. در سال ۱۳۴۹ تعداد مراکز قسمت امری ایران به ۶۷ مرکز رسید و در (نقشهٔ پنج ساله)، که به اواخر دوران سلطنت پهلوی تعلق دارد، باید تعداد محافل محلی ایران به ۱۱۰۰ محفل می‌رسید.

اقتصاد مشهد

اقتصاد مشهد بیشتر برروی زعفران، زرشک، نبات، آجیل و خشکبار و چرم صنعتی و صنعت فرش قرار دارد.از طرفی زائران حرم امام رضا(ع) از منابع درامد زدایی شهر مشهد هستند.بطوریکه صنعت هتل داری یکی از صنایع پر رونق مشهد حساب می شود.90% توریستان خارجی که به ایران سفر می کنند از شهر مشهد بازدید می کنند.از محصولات مهم دیگر مشهد غلات، چغندرقند و محصولات چالیزی است.از صنایع موجود در مشهد می توان به صنایع غذایی،پوشاک، چرم، تولید مصالح ساختمانی، صنایع فلزی و صنایع دستی اشاره کرد.مشهد فقط در سال 1389 بیش از 13 میلیون زائر تور مشهد داشته است. وجود آرامگاه امام رضا در مشهد موجب شده است که هر سال تعداد زیادی از زائران به مشهد سفر کنند.